ABY OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA
W okresie rozkwitu górnictwa w XVI wieku Złoty Stok był największym ośrodkiem wydobycia złota na Śląsku i znaczącym w Europie.
W latach 1530 - 1560 w dzień roboczy produkowano tu około 0,5 kg złota, zużywając w tym celu ponad 60 wozów (ton) złotonośnej rudy i 60 wozów (60 m3) węgla drzewnego. W całym XVI wieku wyprodukowano w Złotym Stoku około 7 ton złota, wydobywając go z 900.000 ton rudy. Dla potrzeb hut i kopalni zużyto około 1,5 mln m3 drewna wycinając ponad 5.000 ha lasów. Na hałdy wyrzucono około 600.000 ton odpadów ze wzbogacania rudy i 130.000 ton żużli z hut.
Złotostocka mennica biła z miejscowego złota największą na Śląsku ilość monet. Znaleźć je można we wszystkich większych kolekcjach numizmatycznych. Często sprzedawane są także na aukcjach monet, osiągając wysokie ceny.
Na wytyczonej trasie znajduje się 11 plansz przedstawiających działalność górniczą, hutniczą i menniczą oraz związki tej działalności ze środowiskiem i historią miasta. Znajdują się na niej także punkty, z pięknym widokiem na okolicę. Ryciny, obrazy i miniatury zamieszczone na planszach, nie pochodzą wprost ze Złotego Stoku. Pokazują one metody i urządzenia stosowane w XVI wiecznym górnictwie, w kopalniach Saksonii, Czech i Austrii. To z tamtych kopalń przybyli do Złotego Stoku górnicy i hutnicy, przynosząc ze sobą wiedzę oraz umiejętność budowy urządzeń pokazanych na rycinach.
PRODUKCJA ARSZENIKU
Od początku XVIII wieku z rud złotonośnych wydobywano drugi ich składnik arsen, wykorzystując go do produkcji arszeniku. Złoto od tego czasu stanowiło tylko produkt uboczny. Największe rozmiary produkcja arszeniku osiągnęła w XX wieku. Około roku 1910 produkowano go w Złotym Stoku blisko 2.400 ton rocznie, co stanowiło 20 % jego produkcji światowej. Ogółem w Złotym Stoku wyprodukowano około 120.000 ton arszeniku, wydobywając w tym celu ponad 1 mln ton rudy.
Pierwsza huta arszeniku na planie wykonanym przez Wernera w połowie XVIII wieku.
Stosowane w Złotym Stoku metody metalurgii arsenu i produktów arseno-pochodnych stały się wzorem, na którym oparł się rozwój tej dziedziny hutnictwa w Europie. Z wypałków poarsenowych, które stanowiły odpad z produkcji arszeniku, złoto odzyskiwano metodą metalurgiczną, później metodą amalgamatową, a od 1850 do 1961 roku metodą ich chlorowania. Wdrożenie tej metody, opracowanej przez Platnera, było osiągnięciem technologicznym na skalę światową.
Huta arszeniku zbudowana pod koniec XIX wieku
na zdjęciach z 1933 roku.
Zdjęcie i przekrój budynku z końca XIX wieku,
w nim odzyskiwano złoto z wypałków poarsenowych do 1962 roku.
Złoty Stok powstał dzięki górnictwu i z nim związał swój los na setki lat. Minęło już ponad 40 lat od zamknięcia ostatnich kopalń. W ich obiektach tradycje górnicze podtrzymuje "Kopalnia Złota". "Złota Ścieżka" pokazuje pozostałe jeszcze zabytki górnictwa znacznie starszego, które chcemy ocalić od zapomnienia. Spacer nią dostarczy Wam wiedzę o dawnym górnictwie i sprawi dużą przyjemność z bezpośredniego obcowania z przyrodą i oglądania pięknych widoków.
 |
Otaczające
Złoty Stok góry zawierają złoża rud złota i arsenu. Dokumenty wskazują,
że wybierano je metodami górniczymi już w XIII wieku. Złoto otrzymywano
z tych rud w złożonym procesie metalurgicznym. Roboty górnicze osiągnęły największe rozmiary w pierwszej połowie XVI wieku i trwały aż do roku 1961. Pozostały po nich zauważalne jeszcze w terenie ślady: zapadliska po szybach, wyloty starych sztolni oraz hałdy kamieni wydobytych z kopalń i żużli w miejscach gdzie były huty. Niektóre ze sztolni udostępnione są zwiedzającym. Ścieżka, którą nazwaliśmy "Złotą", poprowadzi Was tymi śladami. Pierwsze ziarnka złota wypłukano ze Złotego Potoku. Idąc wzdłuż niego, zobaczymy hałdy żużli po dawnej działalności hutniczej. Złoża złotonośnej rudy znajdują się po obu stronach Złotego Potoku na stokach wąwozu nazwanego Złotym Jarem i w sąsiednim Wąwozie Kłodzkim. Oba wąwozy łączy ścieżka i prowadzi dalej do miasta, które powstanie i rozwój zawdzięcza górnictwu.  zoomRozmieszczenie złóż złotonośnych rud i istniejące na nich wyrobiska górnicze. |
W okresie rozkwitu górnictwa w XVI wieku Złoty Stok był największym ośrodkiem wydobycia złota na Śląsku i znaczącym w Europie.
W latach 1530 - 1560 w dzień roboczy produkowano tu około 0,5 kg złota, zużywając w tym celu ponad 60 wozów (ton) złotonośnej rudy i 60 wozów (60 m3) węgla drzewnego. W całym XVI wieku wyprodukowano w Złotym Stoku około 7 ton złota, wydobywając go z 900.000 ton rudy. Dla potrzeb hut i kopalni zużyto około 1,5 mln m3 drewna wycinając ponad 5.000 ha lasów. Na hałdy wyrzucono około 600.000 ton odpadów ze wzbogacania rudy i 130.000 ton żużli z hut.
Złotostocka mennica biła z miejscowego złota największą na Śląsku ilość monet. Znaleźć je można we wszystkich większych kolekcjach numizmatycznych. Często sprzedawane są także na aukcjach monet, osiągając wysokie ceny.
 |
Ta
piękna złota moneta pochodzi z mennicy w Złotym Stoku. Na aukcji w Osnabrück została sprzedana za 40.000 EUR 10 Dukatów (Portugał), 1617 rok, waga 34,67 g, średnica 42 mm. Awers: książęta legnicko-brzescy (piastowie), Jan Chrystian i Jerzy Rudolf. Na rewersie herb księstwa. |
Na wytyczonej trasie znajduje się 11 plansz przedstawiających działalność górniczą, hutniczą i menniczą oraz związki tej działalności ze środowiskiem i historią miasta. Znajdują się na niej także punkty, z pięknym widokiem na okolicę. Ryciny, obrazy i miniatury zamieszczone na planszach, nie pochodzą wprost ze Złotego Stoku. Pokazują one metody i urządzenia stosowane w XVI wiecznym górnictwie, w kopalniach Saksonii, Czech i Austrii. To z tamtych kopalń przybyli do Złotego Stoku górnicy i hutnicy, przynosząc ze sobą wiedzę oraz umiejętność budowy urządzeń pokazanych na rycinach.
PRODUKCJA ARSZENIKU
Od początku XVIII wieku z rud złotonośnych wydobywano drugi ich składnik arsen, wykorzystując go do produkcji arszeniku. Złoto od tego czasu stanowiło tylko produkt uboczny. Największe rozmiary produkcja arszeniku osiągnęła w XX wieku. Około roku 1910 produkowano go w Złotym Stoku blisko 2.400 ton rocznie, co stanowiło 20 % jego produkcji światowej. Ogółem w Złotym Stoku wyprodukowano około 120.000 ton arszeniku, wydobywając w tym celu ponad 1 mln ton rudy.
Pierwsza huta arszeniku na planie wykonanym przez Wernera w połowie XVIII wieku.
Stosowane w Złotym Stoku metody metalurgii arsenu i produktów arseno-pochodnych stały się wzorem, na którym oparł się rozwój tej dziedziny hutnictwa w Europie. Z wypałków poarsenowych, które stanowiły odpad z produkcji arszeniku, złoto odzyskiwano metodą metalurgiczną, później metodą amalgamatową, a od 1850 do 1961 roku metodą ich chlorowania. Wdrożenie tej metody, opracowanej przez Platnera, było osiągnięciem technologicznym na skalę światową.
 |
 |
 |
 |
Złoty Stok powstał dzięki górnictwu i z nim związał swój los na setki lat. Minęło już ponad 40 lat od zamknięcia ostatnich kopalń. W ich obiektach tradycje górnicze podtrzymuje "Kopalnia Złota". "Złota Ścieżka" pokazuje pozostałe jeszcze zabytki górnictwa znacznie starszego, które chcemy ocalić od zapomnienia. Spacer nią dostarczy Wam wiedzę o dawnym górnictwie i sprawi dużą przyjemność z bezpośredniego obcowania z przyrodą i oglądania pięknych widoków.
