"GOLDEN ESEL"-"ZŁOTY
OSIOŁ"
Złoże "Złotego Osła" nad którym obecnie się znajdujemy, było najbardziej znanym złożem złotonośnej rudy na Śląsku. Z wydobytej z tego złoża rudy uzyskano, w ciągu siedmiu wieków, kilka ton złota i kilkadziesiąt tysięcy ton arszeniku. Zawierała ona w tonie: w XVI wieku ponad 15 g złota, a w latach 50-tych XX wieku około 3 g złota i około 4 % arsenu. Zasięg złoża, w jego części wychodzącej tutaj na powierzchnię ziemi i jego przekroje poprzeczne, pokazują umieszczone niżej rysunki. Pochodzą one z dokumentacji wykonanej w 1954 roku przez geologa Kopalni Leszka Bałdysa. Złoże to rozciągało się jeszcze 200 m dalej (nie wychodząc już na powierzchnię ziemi) w kierunku Białej Góry. W najgłębszej jego części zagłębiało się do poziomu 200 m, czyli około 290 m poniżej miejsca, w którym się znajdujemy. Góra Haniak znajduje się na ziemi wsi Mąkolno, która od 1248 roku należała do Zakonu Cystersów w Kamieńcu. To oni pierwsi odkryli to złoże i od 1273 roku wydobywali z niego złoto. W XVI wieku górnicy wybrali, ze złóż leżących powyżej poziomu sztolni "Emanuela", prawie w całości rudę najbogatszą. Do najgłębiej leżących pokładów rudy dotarli dopiero na początku XX wieku. Powracali oni także wielokrotnie do starych wyrobisk wybierając z nich coraz uboższą rudę. Po raz ostatni weszli do nich na początku lat 50-tych XX wieku i eksploatowali je aż do likwidacji Kopalni w 1961 roku. Znaleźli oni wówczas, w chodnikach z XVI wieku, pokazane poniżej narzędzia górnicze. ![]() Narzędzia górnicze z XVI wieku znalezione w pobliżu szybu "Złotego Osła": Młot górniczy tzw. "posułt" i klin, Żelazko górnicze, Kilofy górnicze tzw. spiczaki
Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów, mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej. Stanowią one formę ochrony tych ekosystemów, wprowadzoną ustawą o ochronie przyrody. Znajdujemy się na hałdach powstałych w wyniku trwającej ponad 650 lat działalności górniczej. Zawierają one odpady skał płonnych i ubogiej rudy wydobytej z kopalń. Ich struktura, skład mineralogiczny i procesy chemiczne, które ciągle w nich jeszcze zachodzą, stwarzają specyficzne warunki do rozwoju flory i fauny. Różnią się one znacznie od naturalnych dla tej części Sudetów. Teren hałdy nazwanej "Storczykową", objęty został ochroną jako użytek ekologiczny, ze względu na występowanie storczyka męskiego i takich gatunków roślin chronionych jak: kruszyna pospolita, bluszcz pospolity , dziewięćsił bezłodygowy, centuria pospolita, goryczka gorzkawa, goryczka orzęsiona, kruszczyk szerokolistny, goździk kropkowany i lilia złotogłów. Występują tutaj także liczne gatunki zwierząt chronionych takich jak jaszczurka zwinka, żekotka drzewna i żmija zygzakowata. Na tej hałdzie żyje aż 39 gatunków pająków, w tym 8 to nowe gatunki w Sudetach, a 4 z nich są gatunkami rzadko występującymi w Polsce. ![]() ![]() |